چگونه با خودشيفته درون‌مان کنار بياييم؟

خبرگزاري آريا –

يکبار هم که شده از بيرون به خودتان و ديگران نگاه کنيد‎
يکبار هم که شده از بيرون به خودتان و ديگران نگاه کنيد. اول از خودتان بپرسيد آيا لازم است همه روابط را از بالا به پايين تعريف کرد؟ آيا در همه روابط يکي بالاتر و ديگري پايين تر است؟ چه کسي اين بالا و پايين را تعريف مي کند؟ آيا زيباترين، باهوشترين، خوش لباس ترين تعريف مطلقي دارد؟ آيا همه اينها نسبي و اعتباري نيستند؟ آيا لازم است همه ذهن مان را درگير چيزي کنيم که اين قدر نسبي و اعتباري است؟ آيا بيشتر اين «ترين»ها را رسانه ها و کليشه هاي اجتماعي تعريف نکرده اند؟
در اين مطلب مي خواهيم بگوييم چطور مي توانيم با بخشي از درون مان که مغرور و زودرنج است، کنار بياييم؛ کاري که بسيار سخت و پيچيده است.
آيا واقعا بالاترين وجود دارد؟
يکبار هم که شده از بيرون به خودتان و ديگران نگاه کنيد. اول از خودتان بپرسيد آيا لازم است همه روابط را از بالا به پايين تعريف کرد؟ آيا در همه روابط يکي بالاتر و ديگري پايين تر است؟ چه کسي اين بالا و پايين را تعريف مي کند؟ آيا زيباترين، باهوشترين، خوش لباس ترين تعريف مطلقي دارد؟ آيا همه اينها نسبي و اعتباري نيستند؟ آيا لازم است همه ذهن مان را درگير چيزي کنيم که اين قدر نسبي و اعتباري است؟ آيا بيشتر اين «ترين»ها را رسانه ها و کليشه هاي اجتماعي تعريف نکرده اند؟
نمي شود فرض کرد دو نفر به جاي اين که يکي در قله و ديگري در دامنه يک کوه باشند، دو رود جاري باشند که موازي دارند حرکت مي کنند. آيا همه جمع ها نمي توانند مجموعه اي از رودهاي موازي باشند؟ يادتان باشد در غرور يک استعاره بالا به پايين وجود دارد. اين استعاره خودش را در کلمه هايي مثل قله، درخشيدن، سر بودن و سکوي قهرماني در زبان ما نشان مي دهد. به اين استعاره شک کنيد و استعاره هايي را که روابط را موازي تعريف مي کنند جايگزين کنيد، استعاره هايي مثل با هم راه رفتن، هم مسير بودن، رودهاي موازي و حتي هر کس از نردبان خودش بالا مي رود و نه ديگران.
به بالاترين بودن شک کن
حالا يک بار ديگر از بيرون به خودت نگاه کن. ببين واقعا در همه جمع ها تو بالاتريني؟ آيا مي شود انسان در همه چيز از ديگران بالاتر باشد؟ آيا اين با طبيعت انسان در تضاد نيست؟ حالا کمي نرم تر به اين ماجرا نگاه کن. اگر تو بالاترين نباشي واقعا فاجعه است؟ اگر تحصيلکرده ترين، باهوش ترين يا زيباترين فرد يک جمع نباشي و همه توجه ها به طرف تو نباشد، واقعا اتفاق بدي مي افتد؟ آيا تو همان انسان، با همان عزت و کرامت، باقي نمي ماني؟
براي مقابله با خودشيفتگي فلش کارت داشته باش
گاهي کودک خودشيفته درونمان آن قدر قوي است که نمي گذارد جنبه بزرگسال وجودمان بالا بيايد. در اين مواقع يک فلش کارت مي تواند وجود جنبه عاقل ذهن مان را يادآوري کند. فلش کارت مقابله با خودشيفتگي مي تواند براي هر کسي متفاوت باشد.بستگي دارد خودشيفتگي شما از کجا آمده باشد و چه آسيبي به شما زده باشد. نمونه اي از اين فلش کارت مي تواند اين شکلي باشد:
هر وقت احساس مي کنم از ديگران بالاترم و ديگران حق ندارند به من نه بگويند يا به من امر کنند، يادم باشد اين احساس، به اين خاطر در من وجود دارد که در کودکي بيش از حد امر و نهي شنيده ام يا به من محبت کمي کرده اند. در حال حاضر مي خواهم با غرور و زودرنجي جلوي امر و نهي ديگران يا طرد شدن از طرف آنها را بگيرم اما واقعيت اين است که ديگران پدر و مادر من نيستند و من لازم نيست با غرور بين خودم و آنها ديوار بکشم. غرور و زودرنجي باعث از دست دادن رابطه هاي خوبم با ديگران شده است. پس مي توانم به جاي آن کارهاي ديگري کنم. مثلا؛
الف- فکر کنم ديگران هم حق دارند به من نه بگويند.
ب- فکر کنم فارغ از امري بودن جمله ديگران، به نفعم هست که آن کار را انجام دهم يا نه.

نگذاريد آن طرف وجودتان که شيفته خودش است، افسار رفتارتان را در دست بگيرد‎
با کودک خودشيفته درونت گفتگو کن!
نگذاريد آن طرف وجودتان که شيفته خودش است، افسار رفتارتان را در دست بگيرد. گاهي به حرف هايش شک کنيد. بين اين بخش کودک مانده وجودتان و بخش عاقل و بزرگسال وجودتان گفتگو راه بيندازيد.به عنوان بزرگسال شما مي توانيد به کودک تان يادآوري کنيد رفتارهايش کودکانه است، مي توانيد از جنبه هاي ديگري به رفتارتان نگاه کنيدو مي توانيد سود و زيان بلند مدت رفتارتان را بسنجيد.
مثلا وقتي که شما بيش از حد از جمله امري ديگران مي رنجيد، اين گفتگو مي تواند نجاتبخش باشد؛
کودک: استاد نبايد اين طور با من حرف مي زد. اون حق نداره به من بگه «تا آخر ترم پروپوزالت رو تحويل بده.»
بزرگسال: ببين تو کودک زودرنج مني. به خاطر اين که توي بچگي بابا و مامان نازک تر از گل بهت نگفتن الان از هر جمله امري مي رنجي. (يادآوري کودک بودن کودک).
کودک: يعني چه؟ اون حق نداره به من امر کنه، شايد اصلا دلم نخواد پروپوزالم رو تحويل بدم.
بزرگسال: خب شايد اون به خاطر استاد بودنش عادت کرده باشه با اين جملات با دانشجو صحبت کنه. شايد هم چون تو توي درساي قبلي با تاخير پروژهات رو تحويل دادي، اين طوري از تاخير دوباره پيشگيري کرده. شايد منظورش اين نباشه که تو رو مجبور کنه. اصلا مگه او چقدر سود مي بره از تحويل پروپوزال تو؟ (ديدن ماجرا از جنبه هاي ديگر)
کودک: پس من حالشو مي گيرم. پروپوزالم رو تحويل نمي دم تا ياد بگيره با دانشجو چطور صحبت کنه.
بزرگسال: مي توني اينکار رو بکني اما بايد ببيني چه سود و زياني داره. اصلا شايد حالش هم گرفته شد اما به چه بهايي؟ به بهاي اين که يک ترم از تحصيل و عمرت عقب بموني؟ پس بهتره لجبازي نکني و پروپوزال رو براي سود خودت تحويل بدي. (سو دو زيان کردن رفتار کودک)
به عامل خودشيفتگي نامه بنويس!
تا شما پدر و مادرتان را نبخشيد، بند ناف عاطفي تان به آنها وصل است. اگر کشف کرده ايد ريشه هاي خودشيفتگي رفتار نامناسب والدين تان است به آنها نامه بنويسيد اما نامه را به آنها نرسانيد. بخشي از يک نامه به مادر مي تواند به اين شکل باشد:
مادر عزيزم
تو هميشه فکر مي کردي خانواده ما از همه خانواده هاي محله و فاميل بهترند. من به عنوان يک بچه باور کرده بودم و خودم را بالاتر از ديگران مي دانستم. براي همين هيچ وقت در مدرسه نتوانستم با ديگران دوست شوم. متاسفانه اين رفتار هنوز هم در من وجود دارد و من شبيه تو شده ام…
حالا بياييد گلايه هاي تان را تحليل کنيد. بشويد روانشناس مادرتان. ببينيد کودکي آنها چقدر در رفتارشان موثر بوده است. مثلا آيا مادرتان خودش در خانواده اي لوس کننده به دنيا نيامده است؟ آيا شرايط مادرتان هم در رفتارش موثر بوده است؟ مثلا آيا او در يک ازدواج نابرابر با پدرتان با خودشيفتگي از خودش محافظت نمي کرده است؟ آيا در تعريف کردن بيش از حد از تو نمي خواسته به اشتباه به تو عزت نفس دهد؟
وقتي والدين تان را فهميديد، راحت تر مي توانيد آنها را ببخشيد. وقتي آنها را بخشيديد، از دست کودک خودشيفته وجودتان راحت تر خلاص مي شويد.
منبع: هفته نامه همشهري جوان